1. Skip to Menu
  2. Skip to Content
  3. Skip to Footer

Fisyon/Füzyon

Share

Bölünme ( fisyon )

Bir atom çekirdeğinin bölünmesi olayına ‘’bölünme’’ ( fisyon ) denir. Alman bilginleri Otto Hahnve Strassman, 1938 yılında yaptıkları deneylerde, yavaş nötronların ( düşük enerjili nötronlar ) bir U–235 ( uranyum–235 ) izotopunun çekirdeğine girdiği zaman, bu çekirdeğin birbirine hemen hemen eşit iki parçaya bölündüğünü ve bu bölünme sonucund çok büyük bir enerjinin açığa çıktığını gözlemlediler. Bu deneysel sonuç Albert Einstein’nın 1905 yılında ortaya koyduğu, enerji ve kütlenin biribirine dönüşebileceğini gösteren, meşhur E= mc2 formülünün doğruluğunu göstermiştir. Bu formülde ‘’m ‘’ maddenin kütlesini, ‘’c ‘’ ışık hızını ve ‘’E ‘’ de m kütlesinin tamamen yokolması halinde açığa çıkacak olan enerji miktarını göstermektedir. Buna göre bir kilogram U-235’in bölünmesinden yaklaşık 3000 ton iyi cins kömürün yanmasından elde edilecek enerji elde edilebilir.

Birleşme ( füzyon )

Ağır çekirdeklerin parçalanması sonucu enerjinin açığa çıkacağını yukarıda görmüştük. Bunun yanında ‘’ Birleşme ‘’( füzyon ) denilen diğer bir nükleer olay sonucunda da enerji açığa çıkmaktadır. Bu olay, hafif çekirdeklerin, tek bir çekirdek meydana getirecek şekilde birleşmeleridir. Birleşme enerjisinin en belirli örneğini hidrojen izotoplarının ( döteryum ve trityum ) birleşmesi teşkil etmektedir. Bu birleşme sonucunda enerji elde edilmekte ve daha ağır bir çekirdek oluşmaktadır. Bu nükleer olay, ancak milyonlarca derece ısıda meydana gelebilmektedir. Bu sebeble bu termonükleer enerji, ancak askeri amaçlarla kullanılmak üzere denenmiştir. Hidrojen bombası da denilen termonükleer bir bomba yapmak için önce bir bölünme olayı yaratmak, yani atom bombası patlatarak birleşme için gerekli olan ısıyı sağlamak gereklidir. Bundan dolayı bir termonükleer bombanın tetikleyicisi bir atom bombasıdır. Birleşme enerjisinin barışcı amaçlarla kullanılması alanında da bilimsel ve teknik çalışmalar uzun yıllardan beri devam etmektedir.

Açığa çıkan enerji miktarı

Yukarıda bölünme be birleşme olayı sonucunda enerjinin açığa çıktığına değinmiştik. Karşılaştırma yapılması amacı ile aşağıdaki hususlara bir göz atmakta yarar vardir; bir kilogram kömürün yanmasından yaklaşık 6,8 kilolvatsaat, bir kilogram petrolün yanmasından yaklaşık 7 kilovatsaat, buna karşılık bir kilogram U-235’in bölünmesi sonucu açığa çıkan enerji yaklaşık 21 milyon kilovatsaat’tir. İşte, üretilen enerji miktarları arsındaki bu müthiş fark, insanlığı nükleer enerjiden askeri ve barışcı amaçlarla faydalanma yoluna götürmüştür.

FacebookTwitter